bip.marki.pl facebook.com instagram.com twitter.com youtube.com

Historia miasta

Pierwsze wzmianki o naszym terenie znajdują się już w dokumentach z XVI wieku. Można w nich przeczytać, o dwóch młynach, które zbudowano na rzece Długiej. Po raz pierwszy nazwa Marki pojawiła się na początku XVII w. w dokumentach Metryki Koronnej. Dobrym źródłem są też dokumenty kartograficzne. Najstarsza mapa z nazwą Marki pochodzi z 1766 r. Wieś wzięła nazwę od nazwiska pierwszych osadników - Manków lub Marków. W 1827 r. zamieszkiwało ją 414 mieszkańców w 70 domach. I tak było do początku lat 80. XIX wieku.

Wówczas w Markach pojawili się bracia Edward i John Briggsowie oraz Ernest Posselt. Wybrali naszą miejscowość na lokalizację fabryki przędzalniczej, która stała się kołem zamachowym rozwoju miasta. Dzięki tej inwestycji powstały m.in. osiedle robotnicze (czyli kamienice), kolejka wąskotorowa (zlikwidowana w latach 70. poprzedniego stulecia) i kościół św. Izydora. Pod koniec XIX w. Marki liczyły około 10 tysięcy mieszkańców i były jednym z najpotężniejszych ośrodków przemysłowych w zaborze rosyjskim. Po drugiej wojnie światowej, zyskiwało na znaczeniu także rzemiosło, które stanowiło zaplecze dla warszawskiego rynku. W 1967 r. Marki uzyskały prawa miejskie. Od końca XX wieku jesteśmy świadkami intensywnego rozwoju mieszkalnictwa.

Honorowi Obywatele Miasta Marki

Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Marki przyznaje Rada Miasta Marki na wniosek mieszkańców i organizacji. Tytuł nadawany jest wybitnym osobom, odgrywającym istotną rolę w życiu społecznym, kulturalnym i gospodarczym miasta.

Po raz pierwszy Rada Miasta przyznała tytuł Karolowi Whitehead’owi  13 listopada 1990 roku. Wcześniej tytuł Honorowego Obywatela Gminy Marki otrzymał marsz. Józef Piłsudski. Marki podobnie jak ościenne gminy powiatu wołomińskiego nadały mu ten tytuł po zwycięskiej bitwie warszawskiej, nie znane są jednak dokładne szczegóły tego wydarzenia.

Marszałek Józef Piłsudski (1867 – 1935)

Jeden z architektów Niepodległej. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej, w której pielęgnowano polskie tradycje i patriotycznego ducha. W 1887 r. za działalność konspiracyjną zesłany na Sybir. Były współzałożyciel Polskiej Partii Socjalistycznej i szef Organizacji Bojowej PPS. W czasie I wojny światowej zwolennik taktycznej współpracy z państwami centralnymi skierowanej przeciwko Rosji. Dowódca słynnej I Brygady. Odniósł kilka efektownych zwycięstw na froncie rosyjskim. W 1917 r. zerwał z opcją niemiecką i austro-węgierską. Symbolem było wezwanie legionistów do odmowy złożenia przysięgi wierności cesarzom Austrii i Niemiec. Osadzony w twierdzy w Magdeburgu, triumfalnie powrócił w listopadzie 1918 r., obejmując stanowisko Tymczasowego Naczelnika Państwa. Niepodległość, o której marzyło przez ponad 100 lat wiele pokoleń Polaków, została odzyskana. W odrodzonej Polsce piastował funkcje Naczelnego Wodza Armii Polskiej, pierwszego marszałka sił zbrojnych oraz dwukrotnie premiera polskiego rządu. Młode państwo od razu stanęło przed najpoważniejszym testem. W 1920 r. jego istnieniu zagrażała ofensywa bolszewicka, ostatecznie powstrzymana na przedmieściach Warszawy. Piłsudski był jednym z autorów militarnego sukcesu. Tytuł honorowego obywatela Gminy Marki nadano Marszałkowi kilka lat po tym zwycięstwie.

W 1926 r. z pomocą wojska dokonał tzw. przewrotu majowego. Od tego czasu nieformalnie był najważniejszą osobą w państwie. Zmarł w 1935 r. – został pochowany na Wawelu, jego serce spoczęło w grobie matki na wileńskim cmentarzu na Rossie. Ziemia z tej nekropolii została umieszczona w murze na terenie Skweru Pamięci Narodowej w Markach.

Źródła: Wielka Encyklopedia PWN, portal historia.marki.pl oraz Biografia – Krajowy Związek Piłsudczyków RP.

Karol Whitehead (1913 – 1993)

Za sprawą wybudowanej pod koniec XIX wieku fabryki braci Briggsów Marki przeistoczyły się z cichej wiejskiej osady w miejscowość o charakterze przemysłowym. W 1932 r. jedynym spadkobiercą zakładu przędzalniczego został Karol Whitehead, urodzony w Markach w 1913 roku. Miał polsko-angielskie korzenie. Był synem Eleonory Wedel (córki Emila Wedla) oraz Charlesa Whiteheada, lekarza i współwłaściciela fabryki. W czasie kampanii wrześniowej ’39 walczył w polskim wojsku w Armii „Łódź”, brał także udział w Powstaniu Warszawskim (był ranny). Był więźniem politycznym PRL, podejrzany o organizowanie siatki szpiegowskiej na terenie fabryki Wedla został skazany na 4 lata więzienia i prace przymusowe w kopalni węgla kamiennego. 13 listopada 1990 r. Rada Miasta przyznała mu – jako pierwszemu – tytuł honorowego obywatela naszego miasta. W uzasadnieniu do uchwały napisano m.in., że jego rodzina położyła wielkie zasługi w rozwoju Marek, a on sam „jest człowiekiem życzliwym dla miasta” m.in. dzierżawiąc miastu nieruchomości i tanio sprzedając obecną siedzibę Mareckiego Ośrodka Kultury im. Tadeusza Lużyńskiego. Karol Whitehead zmarł w 1993 r. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz monografia „Marki – dzieje, tradycja, kultura”

Pułkownik Sergiusz Hornowski ps. „Adam” (1914 – 2012)

Urodził się w Gruzji, wykształcenie zdobył już w niepodległej Polsce. Był absolwentem Szkoły Podchorążych i Wydziału Lekarskiego w Warszawie. Walczył w kampanii 1939 r. Do Marek trafił tuż po klęsce wrześniowej. Został powołany na kierownika Ośrodka Zdrowia w Markach i służył mieszkańcom ratując m.in. chorych na gruźlicę. Był żołnierzem podziemia. Wiosną 1940 roku został przewodniczącym Rady Głównej Opiekuńczej (RGO) na gminy Marki i Bródno. Organizował m.in. akcję pomocy oraz szczepienia dla mieszkańców. W latach 1940-42 był lekarzem getta w Pustelniku. W 1944 r. uczestniczył w akcji „Burza”. W listopadzie 1944 r. został zesłany wgłąb ZSRR, wrócił stamtąd dopiero w grudniu 1947 r. Po wojnie był czynnym lekarzem, jego kariera naukowa była blokowana z przyczyn politycznych. Opublikował ponad 140 prac naukowych z dziedziny leczenia chirurgicznego gruźlicy, żółtaczek, nowotworów złośliwych.

Był wielokrotnie odznaczony. Za udział w walkach w 1939 i 1944 r. Sergiusz Hornowski otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari i Krzyż Walecznych, Krzyż Powstania Warszawskiego, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Kampanii Wrześniowej z nominacją na kapitana. W 2006 roku został awansowany na stopień pułkownika. Odznaczony został także Krzyżem Zesłańców Sybiru i medalem Pro Memoria. 12 czerwca 2012 r. został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Sergiusz Hornowski był członkiem Towarzystwa Chirurgów Polskich, Związku Sybiraków, Światowego Związku Żołnierzy AK, honorowym prezesem Koła Żołnierzy AK w Markach, członkiem Zarządu Stowarzyszenia Twórców Muzeum Zamku Ujazdowskiego w Warszawie. Rada Miasta uchwała z dnia 12 kwietnia 2000 roku przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta Marki. Zmarł w 2012 r. Spoczywa na cmentarzu wojskowym na Powązkach.

Źródła: portal historia.marki.pl

Porucznik Roman Grabowski ps. „Dziadek” (1923 – 2014)

Gdy miał siedem lat, jego rodzina sprowadziła się do Marek. Uczył się w Szkole Podstawowej nr 3. W 1939 r., już jako szesnastolatek, brał udział w obronie Warszawy. W 1941 roku wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej i przyjął pseudonim „Dziadek”. W latach 1942-1944 był żołnierzem VII Obwodu „Obroża” AK II Rejon „Celków” Marki. Kompania działała na terenie Marek, Pustelnika, Strugi i wschodniej Warszawy. W 1944 walczył z Niemcami w Strudze i został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po zajęciu Marek przez wojska radzieckie w listopadzie został aresztowany i wywieziony do obozu NKWD w Borowiczach na terenie ZSRR. Tam przydzielono go do grupy, której zadaniem był rozładunek wagonów towarowych. Po dwóch latach katorżniczej pracy powrócił do kraju. Pracował w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej. Za 25 lat pracy w WIML został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Aktywnie działał w ruchu kombatanckim. Opracował  projekt pomnika w Strudze  upamiętniającego  walki  żołnierzy  Armii  Krajowej i tablicę poświęconą Żołnierzom AK II Rejonu „Celków” w kościele pod wezwaniem św. Izydora w Markach. Uhonorowany także Krzyżem Powstania Warszawskiego, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Armii Krajowej. 10 września 2003 roku, decyzją rady miasta, otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Marki.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz www.armiakrajowa.org.pl

Porucznik Jan Penzioł ps. „Motor” (1917 – 2019)

Urodził się w 1917 r. na Lubelszczyźnie. Wcześnie osierocony, wychowywał się w Zakładzie Wychowawczym Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Płudach, a następnie od 1925 roku w Zakładzie Wychowawczym księdza Antoniego Połaskiego w Strudze. To właśnie tu odbywał praktykę zawodową jako ślusarz-mechanik. We wrześniu 1939 roku uczestniczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy powrócił do Strugi, gdzie w czerwcu 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej VII Obwodu "Obroża" II Rejonu Celków przyjmując pseudonim "Motor". Został zastępcą komendanta Straży Ogniowej, powołanej na terenie zakładu wychowawczego księży Michalitów. Uczestniczył w zrywie powstańczym w Strudze w lipcu 1944 roku. Aresztowany przez Niemców we wrześniu 1944 roku został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec w okolice miejscowości Forstau.
Po kapitulacji III Rzeszy powrócił do Strugi. Po zakończeniu wojny podjął pracę na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, a następnie w latach 1970-78 pracował jako nauczyciel zawodu w Zespole Szkół Zawodowych w Strudze.
Był zaangażowany w budowę Pomnika Żołnierzy AK II Rejonu Celków w Strudze oraz wykonanie tablic pamiątkowych: poświęconych Zofii Kukier ps. "Jarzębina" (zastępcy komendanta Wojskowej Służby Kobiet, zamęczonej przez Gestapo w 1944 roku) i mieszkańcom Marek, Strugi, Pustelnika i Zielonki rozstrzelanym na Kruczku 31 lipca 1944 roku.

Za swoją działalność odznaczony został licznymi medalami i odznaczeniami, m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Walecznych. 20 czerwca 2007 roku w uznaniu zasług dla miasta Marki i jego mieszkańców rada miasta przyznała Janowi Penziołowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Marki.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz www.marki.net.pl

Kapral Józef Balicki ps. „Ziuk” (1924 – 2014)

Jego ojciec Erazm był właścicielem fabryki papy i materiałów izolacyjnych w Pustelniku. Józef w czasie wojny zdał tajną maturę. Zaangażował się również w działalność konspiracyjną. Oficjalnie był pracownikiem i członkiem Przemysłowej Straży Pożarnej w fabryce ojca. Został zaprzysiężony jako żołnierz Armii Krajowej i przydzielony do Oddziału Dywersji Bojowej. Walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wkroczeniu Armii Czerwonej został aresztowany przez NKWD i wywieziony w głąb ZSRR, gdzie był więziony w łagrze. Po powrocie do kraju studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, którą ukończył w 1952 r. Należał do Polskiego Związku Łowieckiego, a od 1950 r. przez dziesięć lat był czynnym członkiem Polskiego Związku Motorowodnego (w 1956 r. zdobył tytuł Mistrza Polski w klasie „A”). Jako architekt projektował liczne obiekty użyteczności publicznej oraz budowle sakralne m.in. kościół parafialny św. Wawrzyńca w Muszakach. Od 1956 był członkiem Warszawskiego Oddziału SARP.

Odznaczony Krzyżem AK, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Powstania Warszawskiego, a także Krzyżem Zesłańców Sybiru. 14 maja 2008 roku rada miasta przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta Marki.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz wikipedia.org

Major Jerzy Zybert ps. „As” (ur. 1933 - 2023)

Urodził się w Markach, tu ukończył szkołę podstawową, a następnie rozpoczął naukę w gimnazjum w Warszawie. Po wojnie wstąpił do struktur konspiracyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej. Został aresztowany przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, zatrzymany i osadzony w areszcie śledczym. Jako wróg Polski Ludowej powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej i skierowany do pracy w kopalni węgla kamiennego w Bytomiu. Pozbawiony możliwości uczenia się w trybie dziennym, ukończył wieczorowo Technikum Budowy Samochodów, zaocznie Szkołę Główną Planowania i Statystyki oraz Uniwersytet Warszawski uzyskując tytuł magistra ekonomii.

W czasie 42-letniej pracy zawodowej pracował w warsztatach głównych PKS, Warszawskich Zakładach Naprawy Samochodów, Zjednoczeniu Motoryzacji, Zjednoczeniu Ciągników i Maszyn Rolniczych, Spółdzielczym Biurze Projektów oraz Centralnym Związku Spółdzielczości Pracy.

Od 1989 r. jest w Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Warszawa Mazowsze. Obecnie jest przewodniczącym tego oddziału, pełniąc jednocześnie funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego  Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Krakowie. Otrzymał: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Więźnia Politycznego, Krzyż za Wolność i Niepodległość, Medal za Wolność i Niepodległość, Złoty Medal za  „Zasługi dla Obronności Kraju”, Ryngraf Żołnierzy Wyklętych, Medal „Pro Patria”, Medal „Pro Memoria”. Tytuł honorowego obywatela miasta Marki otrzymał 9 czerwca 2017 roku podczas uroczystej sesji rady miasta z okazji 50-lecia nadania praw miejskich.

W sierpniu 2023r. odszedł na wieczną służbę.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz www.marki.pl

Kapitan Michał Babiuch ps. „Mały”  (1926 - 2022)

Od dzieciństwa fascynował się techniką i konstrukcją maszyn. Niestety wybuch wojny pokrzyżował plany edukacyjne. 13-letni Michał, zamiast nauki, podjął walkę z okupantem niemieckim w strukturach organizującego się podziemia – początkowo Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej w obwodzie Tomaszów Lubelski.  Do jego pierwszych zadań należało wykradanie materiałów wybuchowych z niemieckich magazynów wojskowych w lasach pod Tomaszowem Lubelskim. Były one potem wykorzystywane do wysadzania niemieckich pociągów jadących na front wschodni. Wspólnie z rodziną udzielał również pomocy Polakom z kresów wschodnich, którzy uciekali przed UPA oraz Armią Czerwoną, organizując dla nich schronienie (także we własnym domu) i aprowizację.
Po wyzwoleniu Michał był represjonowany przez władze komunistyczne za działalność podziemną w czasie wojny m.in. został aresztowany i brutalnie pobity przez funkcjonariuszy UB, a następnie wcielony do wojska. Od 1967 roku mieszka z rodziną w Pustelniku, przez lata pracował w mareckiej Spółdzielni Inwalidów i wspierał lokalną społeczność.

Za działalność dywersyjną w czasie okupacji oraz kultywowanie pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej został uhonorowany m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju, Krzyżem Armii Krajowej oraz Medalem Pro Patria.

Porucznik Babiuch od lat aktywnie działa w środowisku byłych żołnierzy AK. Podtrzymuje i propaguje tradycje patriotyczne i pamięć o obrońcach Ojczyzny. Przez wiele lat był chorążym sztandaru AK II Rejonu „Celków” VII Obwodu „Obroża”. 9 czerwca 2017 roku podczas uroczystej sesji rady miasta z okazji 50-lecia nadania praw miejskich otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Marki.

W kwietniu 2021r. Prezydent RP odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski i za działalność na rzecz środowisk kombatanckich. Latem 2022 r. pan Michał Babiuch odszedł na wieczną wartę.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz www.marki.pl

Porucznik Leopold Kielak (ur. 1929)

Urodził się w Markach, tu rozpoczął edukację w Szkole Podstawowej nr 1. Edukację przerwał wybuch II wojna światowej. Ojciec Leopolda Kielaka zginął we wrześniu 1939 roku podczas oblężenia Warszawy, a jeden z braci został aresztowany i przewieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau.

Podczas okupacji był kilkukrotnie aresztowany, ale za każdym razem udawało mu się uciec z niewoli. Po agresji III Rzeszy na Związek Radziecki szmuglował polskie książki i podręczniki na tereny zajęte w 1939 roku przez Armię Czerwoną.

Po wojnie Leopold Kielak ukończył liceum ogólnokształcące odbywając służbę wojskową. Następnie pracował w stolicy i w Kętrzynie, skąd po dziesięciu latach powrócił do Marek. Jego dalsza kariera zawodowa prowadziła przez Fabrykę Samochodów Osobowych na Żeraniu, Warszawskie Zakłady Przemysłu Spirytusowego oraz Urząd Miasta Marki.
Angażował się w działalność na rzecz środowiska kombatanckiego wstępując w 1972 roku do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (obecnie Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych). W 1980 roku zostaje sekretarzem zarządu mareckiego koła. Organizacja skupiała wówczas około 330 kombatantów z terenu Marek. Od 1990 r. współpracowała z mareckim oddziałem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W 2009 r. Leopold Kielak został prezesem mareckiego koła Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych.
Za swoją działalność został odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, odznaką za zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz srebrnym medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. W roku jubileuszu 50-lecia praw miejskich rada miasta, 9 czerwca 2017 roku, przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta Marki za wieloletnią działalność na rzecz mareckiego środowiska kombatanckiego.

Źródła: portal historia.marki.pl oraz www.marki.pl

Zasłużeni dla Miasta Marki

Tytuł „Zasłużony dla Miasta Marki” przyznawany jest od 2012 r. Wyróżnienie może być nadawane zarówno osobom prawnym (instytucjom), żyjącym mieszkańcom Marek, jak i pośmiertnie.

Pierwszy raz tytuł nadano na sesji miasta Marki w dniu 13 sierpnia 2012 r.; pośmiertnie otrzymał go,  kapitan Zbigniew Motyczyński.

 

Kapitan Zbigniew Motyczyński (1925  - 2011)

Urodził się 6 czerwca 1925 r. w Markach. Pod koniec 1941 r. został zaprzysiężony w Związku Walki Zbrojnej, działał w Kierownictwie Walki Cywilnej, brał udział w akcjach "małego sabotażu" na terenie Warszawy. Wiosną 1944 r. Zbigniew Motyczyński został przerzucony na Wołyń, gdzie walczył w szeregach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Za męstwo podczas walk w czasie akcji "Burza" został odznaczony po wojnie przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Orderem Wojennym Virtuti Militari. Został osadzony na Majdanku w lipcu 1944 r. po rozbrojeniu przez Sowietów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. W listopadzie tego roku został przymusowo wcielony do Ludowego Wojska Polskiego i wysłany na front. W 1945 r. zdezerterował. Po powrocie do Polski został aresztowany i po krótkim pobycie w więzieniu poddany stałej obserwacji Urzędu Bezpieczeństwa. Ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Warszawskim, tu także obronił pracę doktorską.

Po 1956 r. współpracował ze środowiskiem piłsudczykowskim w Warszawie, skupionym wokół Henryka Józewskiego, przedwojennego ministra spraw wewnętrznych i wojewody wołyńskiego. W latach 80. współorganizował Duszpasterstwo Rodzin Legionistów i POW-iaków, które w czerwcu 1989 roku zostało przekształcone w Związek Piłsudczyków. Zbigniew Motyczyński był jego prezesem do 1998 r. Od tego roku pełnił tę funkcję honorowo.

Kapitan Zbigniew Motyczyński współorganizował Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Był jednym z inicjatorów budowy pomnika Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz pierwszym przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy 1920 roku w Markach. Zmarł w 2011 r. Rok później został uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

Pułkownik Henryk Raczkowski (1933 – 2010)

Urodził się w 1933 r w Małochwieju w województwie lubelskim. Ukończył z wyróżnieniem Wojskową Akademię Medyczną w Łodzi. Jego żona, Irena, również lekarz, podjęła pracę jako pediatra w Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Markach. Od 1964 r. rodzina Raczkowskich zamieszkała w naszym mieście, tu urodziły się ich dzieci. Doktor Henryk Raczkowski pracował przez kilka lat równolegle w Przychodni Rejonowej w Markach Pustelniku i jako lekarz wojskowy w Warszawie. Dał się poznać mieszkańcom jako człowiek o wielkim sercu, dobry lekarz chorób wewnętrznych i prawdziwy społecznik. Ze względu na nadmiar obowiązków zrezygnował z pracy w mareckiej przychodni, ale nadal przyjmował chorych w swoim domu, często nie pobierając żadnych opłat. Jako podpułkownik Wojska Polskiego przez wiele lat był szefem Służby Zdrowia Wojsk Obrony Powietrznej Kraju  okręgu warszawskiego. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za całokształt pracy. Zmarł w 2010 r., został pochowany na cmentarzu parafialnym w Markach. W 2014 r. pośmiertnie uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Władysław Cygan (1936 – 2007)

Urodził się 15 czerwca 1936 r. w miejscowości Lipnik w obecnym województwie małopolskim. Do Warszawy przeprowadził się pod koniec 1950 r. i został uczniem Technikum Mechaniki Precyzyjnej na Powązkach, wówczas jedynej takiej szkoły w Polsce. Został studentem Politechniki Warszawskiej, ale musiał przerwać studia. Pracował w Stołecznym Przedsiębiorstwie Usług Motoryzacyjnych: najpierw jako mechanik, później mistrz zmiany, a następnie jako kierownik Technicznej Stacji Obsługi Samochodów na ul. Wolskiej. Dał się poznać nie tylko jako fachowiec, ale również jako osoba niezwykle otwarta i życzliwa w stosunku do klientów. Pierwszy serwis samochodowy (wówczas mówiło się warsztat) Władysław Cygan uruchomił w Markach-Strudze. Tam serwisował Fiaty, potem także samochody japońskie: Isuzu, Mitsubishi i Toyoty. W grudniu 1991 r. Władysław Cygan został jednym z pierwszych (obecnie jednym z największych) dealerów Toyoty w Polsce. W 1996 roku na dwuhektarowej działce przy Al. marsz. J. Piłsudskiego uruchomił salon sprzedaży wraz z całym zapleczem technicznym. Przez cały okres działalności firma pana Władysława wspierała dzialalnośc kulturalną miasta Marki, wielokrotnie będąc sponsorem wydarzeń dla mieszkańców. W 2007 r. Władysław Cygan zmarł. Zostawił po sobie solidny fundament pod rozwijającą się firmę rodzinną. Historia Toyoty Marki to dzieło człowieka, który zbudował potęgę przedsiębiorstwa dzięki ogromnej pasji do motoryzacji oraz wielkiej otwartości i życzliwości na drugiego człowieka. W 2016 roku pośmiertnie uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Jerzy Kalisiak (1930 – 1997)

Urodził się w Markach 22 czerwca 1930 roku i z tym miastem związał całe życie. Zawodu nauczył się w renomowanej cukierni Bliklego w Warszawie, w której pracował przez wiele lat. Doświadczenie zawodowe poparte rzetelnością pozwoliły mu po latach otworzyć własną firmę cukierniczą w Markach przy ul. Szkolnej. Dołączył tym samym do niezbyt licznej, jak na ówczesne czasy, grupy mareckich przedsiębiorców. Jakość i smak wyrobów jego cukierni stały się przez dziesięciolecia wizytówką firmy. Swoim życiem udowodnił, że można pracować dla społeczności lokalnej, być jej potrzebnym, nie piastując wysokich funkcji społecznych. W kontaktach międzyludzkich był nieprzeciętnie życzliwy, wyjątkowo pogodny, szczery i otwarty. Był lokalnym filantropem. Jego dobroć można było mierzyć nie tylko pieniędzmi wpłacanymi na szczytne cele. Wielokrotnie użyczał bezpłatnie swojego samochodu, który w ówczesnych czasach był dobrem luksusowym. Na jego nieocenioną pomoc mogli liczyć Ojcowie Pallotyni, zakony żeńskie znajdujące się w Markach oraz Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci w Niegowie.

Jerzy Kalisiak czynnie uczestniczył w życiu mareckiej parafii pod wezwaniem św. Izydora, w której był współorganizatorem i członkiem Kościelnej Służby Porządkowej. Stąd też aż 48 razy wyruszał na coroczną pielgrzymkę na Jasną Górę w Częstochowie.

Jerzy Kalisiak zmarł 18 listopada 1997 r. po długiej i ciężkiej chorobie. W 2017 r. uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Krystyna Klimecka (1946 – 2017)

Przyszła na świat w roku 1946 w Pustelniku i tu mieszkała całe życie. Rodzice, aktywni społecznie, powtarzali jej, że praca dla ludzi i z ludźmi ma głęboki sens. Kształciła się w zakresie animacji społeczno-kulturalnej na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1970 r. pracowała w placówkach kulturalno-oświatowych Warszawy, by w 1984 przyjąć propozycję utworzenia w Markach ośrodka kultury. Podjęła się wyzwania z zamiarem prowadzenia wielokierunkowej działalności kulturowej opartej na podstawowych wartościach ogólnoludzkich i chrześcijańskich. Zaczynała pracę w ośrodku zlokalizowanym w jednym pokoju w budynku przy ulicy Fabrycznej 2. Remontowała kolejne pomieszczenia, tworząc prężnie działający Marecki Ośrodek Kultury im. Tadeusza Lużyńskiego, w którym, jak sama mawiała, „tradycja łączy się z nowoczesnością, a w centrum zainteresowania stoi człowiek”.

Krystyna Klimecka została wyróżniona/odznaczona:

- za działalność na rzecz kultury tytułem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”

- za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej medalem „Pro Patria”

- za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz województwa mazowieckiego medalem „Pro Masovia”.

15 września 2016 r., po 32 latach pracy, pożegnała się z MOK benefisem zorganizowanym w podziękowaniu za jej  wkład w rozwój mareckiej kultury. Zmarła otoczona rodziną 15 lutego 2017 r. W tym samym roku pośmiertnie została uhonorowana tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Maria Przybysz – Piwko (1950 – 2016)

Urodziła się 8 grudnia 1950 r. w Markach. Tu ukończyła szkołę podstawową, liceum zaś – w Radzyminie. W 1968 r. rozpoczęła studia magisterskie na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.  W 1973 r. podjęła pracę na stanowisku naukowo-technicznym w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Pracowni Badania Mechanizmów Mowy. Rok później rozpoczęła studia doktoranckie na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Doc. dr Maria Przybysz-Piwko była autorką lub współautorką ponad 70 publikacji naukowych z zakresu logopedii i afazji. Mawiała, że „kocha uczyć”. Wypromowała ponad 300 dyplomowanych logopedów. Pracowała ze studentami Uniwersytetu Warszawskiego, Gdańskiego, Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. W latach 1993-2015 prowadziła coroczne dwutygodniowe zajęcia fonetyczno-logopedyczne dla studentów Slawistyki Uniwersytetu w Amsterdamie UvA. Organizowała zajęcia warsztatowe dla dzieci oraz ich rodziców ze szkoły polskiej w Domu Polskim w Amsterdamie oraz prelekcje na temat dwujęzyczności. Przez wiele lat działała na rzecz dzieci z trudnościami w porozumiewaniu się.

Za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej, postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 9 września 2010 r. została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.

Od 1998 r., przez pięć kadencji, aż do swojej śmierci, była radną Miasta Marki. Przez trzy kolejne kadencje przewodniczyła jej obradom. Była m.in. inicjatorką oraz przewodniczącą zespołu Mareckiego Konkursu Międzyszkolnego „Jestem uczniem Jana Pawła II”.

Odeszła 16 października 2016 r. po kilkunastoletniej heroicznej walce z ciężką chorobą, otoczona najbliższą rodziną, w swoim domu w Markach. W 2017 r. pośmiertnie została uhonorowana tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Elżbieta Suchecka

Pracuje w Zespole Szkół nr 2 im. Prymasa Tysiąclecia w Markach. Jest dyplomowanym nauczycielem muzyki. Przez wiele lat prowadziła chór szkolny, który wielokrotnie koncertował w naszym mieście. Jest organizatorem licznych koncertów i imprez szkolnych oraz środowiskowych dla mieszkańców Marek. Z inicjatywy Elżbiety Sucheckiej w 2006 r. został po raz pierwszy zorganizowany Międzyszkolny Konkurs Kolęd i Pastorałek, który na stałe wpisał się do mareckiego kalendarza.

Oprócz działalności muzycznej Elżbieta Suchecka współuczestniczy w organizacji turniejów i zawodów szachowo-warcabowych. Społecznie już od ponad 20 lat wraz z mężem prowadzi sekcję warcabową Uczniowskiego Klubu Sportowego Struga, która osiąga sukcesy na szczeblu ogólnopolskim i międzynarodowym.

Została uhonorowana: brązowym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużony Działacz Kultury, medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz medalem Pro Masovia za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz województwa mazowieckiego. W 2017 r. została uhonorowana tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Jarosław Suchecki

Jarosław Suchecki jest współzałożycielem najstarszego uczniowskiego klubu sportowego — UKS Struga powołanego w 1996 roku. Pracuje społecznie na rzecz rozwoju dzieci i młodzieży odpowiadając za sekcję szachowo-warcabową. Uczynił z UKS Struga jeden z najważniejszych ośrodków warcabowych w Polsce. Pod jego opieką obecnie szkoli się około 60 zawodników. Wychowankowie klubu regularnie sięgają po najwyższe trofea na arenie krajowej, są powoływani do reprezentacji Polski na najważniejsze turnieje międzynarodowe (Puchar Świata oraz Młodzieżowe Mistrzostwa Europy i Świata). W 2009 r. w Markach z inicjatywy Jarosława Sucheckiego i UKS Struga zostały zorganizowane Młodzieżowe Mistrzostwa Świata w warcabach klasycznych. W 2015 r. Marki były areną towarzyskiego pojedynku między reprezentacją Polski a reprezentacją Jakucji w warcabach 100-polowych.

Dzięki działalności Jarosława Sucheckiego Marki są bardzo dobrze znane w środowisku warcabistów oraz szachistów i kojarzą się z zawsze perfekcyjnie zorganizowanymi imprezami sportowymi. W latach 1994-1998 Jarosław Suchecki piastował funkcję radnego. Za zasługi dla rozwoju sportu został wyróżniony: Brązową Odznaką, Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej, Złotą Odznaką Za zasługi dla sportu, tytułem Zasłużony Działacz Kultury. W 2007 r. został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania młodzieży, a w 2012 r. otrzymał medal Pro Masovia za wybitne zasługi i całokształt działalności na rzecz województwa mazowieckiego. W 2017 r. został uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

Marianna Teodorowicz (1939 – 2018)

Urodziła się 10 lutego 1939 r. w Markach. We wrześniu 1958 r. została kierownikiem Biblioteki Osiedlowej w Markach. Wówczas biblioteka zajmowała szesnastometrowy lokal, a jej wyposażenie było bardzo ubogie. Księgozbiór liczył tylko 3 tys. woluminów. W tych trudnych warunkach organizowała spotkania autorskie, konkursy literackie dla młodzieży, wieczory bajek dla dzieci oraz wystawy okolicznościowe. W 1967 r., gdy Marki otrzymały prawa miejskie, Marianna Teodorowicz, wzięła pod swoje skrzydła placówki w Pustelniku i w Strudze. Stały się one filiami Biblioteki Miejskiej. Podstawowym zadaniem Marianny Teodorowicz była poprawa warunków lokalowych wszystkich trzech placówek. W latach 90. biblioteka w Markach przeniosła się do lokalu przy ulicy Lisa Kuli 3, gdzie urządzono wypożyczalnię dla dorosłych, oddział dla dzieci i czytelnię z księgozbiorem naukowym i popularnonaukowym. Obie filie przeniesiono natomiast do szkół podstawowych: w Pustelniku do Szkoły Podstawowej nr 3 (obecnie jest w MCER) i w Strudze do Szkoły Podstawowej nr 5.

Marianna Teodorowicz, zarządzając przez 43 lata miejską biblioteką, zbudowała nowoczesne placówki, dobrze zaopatrzone w najnowszą literaturę. Podjęła się trudnego procesu komputeryzacji biblioteki. Szczególną uwagę przywiązywała do doskonalenia zawodowego pracowników. Jej dorobek zawodowy świadczy o jej niezwykłej odpowiedzialności, kreatywności i zaangażowaniu. W 2017 r. została uhonorowana tytułem "Zasłużony dla Miasta Marki".

 

 

zdjecie
fot. 1
fot. 2
fot. 3
fot. 4
fot. 5
fot. 6
fot. 7
fot. 9
fot. 12
fot. 13
fot. 14
fot. 15
fot. 16
fot. 17
fot. 18
fot. 19
fot. 20
fot. 21

Menu

© Miasto Marki 05-270 Marki, Al. Piłsudskiego 95, 22 781 10 03

BYCHOWSKI - strony internetowe, sklepy internetowe - Marki, Warszawa

skocz do góry